WyszukajNeurologiczne konsekwencje Covid-19 i koronawirusa
Można mieć wrażenie, że najczęściej używanym słowem 2020 roku będzie "koronawirus". Nic dziwnego. Jest zaraźliwy, niepoznany i na dodatek powoduje ogólnoświatowy kryzys. Choroba, którą wywołuje, objawia się przede wszystkim problemami z układem oddychania, potrafi też nabroić w naszym układzie nerwowym. Jak to?
Naukowcy mają pewność co do istnienia objawów neurologicznych, lecz ich długo- i krótkofalowe konsekwencje nie są jeszcze zbadane.
Koronawirus - zwiększone ryzyko udaru mózgu u młodych ludzi
Covid-19, bez względu na to, niezależnie czy objawy są widoczne, czy nie, zwiększa ryzyko udaru mózgu, zwłaszcza u młodych ludzi. Obserwacje lekarzy z różnych ośrodków (zwykle na niewielkich próbach pacjentów) jednoznacznie pokazują zwiększoną częstotliwość udarów niedokrwiennychu u ludzi w trzeciej i czwartej dekadzie życia. Pacjenci ci przeważnie nie mieli w przeszłości chorób zwiększających ryzyko zapadania na choroby związane z układem krążenia. Zauważono też inne prawidłowości. Po pierwsze zwiększoną śmiertelność pacjentów udarowych (w jednym z amerykańskich szpitali wyniosła ona aż 42 procent). W USA śmiertelność tej choroby wynosi zazwyczaj 5-10%. Może być to konsekwencją widocznie późniejszego niż zwykle dzwonienia po karetkę, a za tym krótszego okna terapeutycznego, jednak nie tylko. Obserwowani pacjenci mieli udar, cytując za CNN, "w dużych naczyniach, w obu półkulach mózgu oraz w tętnicach i żyłach mózgu". Lekarze mówią także, że nie tylko fakt zwiększonej częstotliwości u młodych ludzi jest zaskakujący, ale też to, że zator w dużych naczyniach mózgu jest u nich rzadkością. Hipotez na temat przyczyn takiego stanu rzeczy jest przynajmniej kilka i różnią się one między sobą w znaczny sposób.
Co tak (niepachnie)? Koronawirus a zanik węchu.
Najwcześniej zaczęto mówić o problemach z powonieniem pacjentów chorych na Covid-19. Do pojawiających się objawów dołączono nagłą utratę węchu (a wraz z nim smaku). Najczęściej zmysł ten wracał tak samo, jak znikał - nagle. W Korei Południowej problem całkowitego zaniku powonienia dotyczył aż 30% chorych. Polskie badania pokazały natomiast, że odsetek pacjentów cierpiących na zaburzenia powonienia jest dużo wyższy, nawet jeśli pacjenci subiektywnie nie skarżą się na zmiany, a odkrywa się je dopiero w szczegółowych testach. Bywa nawet, że zniknięcie powonienia to jedyny odczuwalny symptom COVID-19, niestety zazwyczaj nie stanowi on podstawy do przeprowadzenia testów w kierunku obecności koronawirusa. Z tego powodu osoby z tym objawem proszone są o samoizolację, nawet jeśli wydaje się to działaniem na wyrost.
Pierwotnie, wirus nie atakuje w tym przypadku neuronów, ale nabłonek węchowy, przede wszystkim istotną jego część zwaną komórkami podporowymi. Nie ma 100% pewności, czy przy pośrednictwie nabłonka, atakuje dalej układ nerwowy. Badania trwają, w tym na polskich uniwersytetach.
Koronawirus a konsekwencje poznawcze
Część lekarzy i pacjentów obserwuje także długo i krótkotrwałe zaburzenia poznawcze. Wg grupy naukowców w Strasburgu może to dotyczyć aż 65% pacjentów przyjmowanych na OIOM. Wśród nich wymienia się majaczenie, dezorientację, halucynacje, drażliwość, mogą także wystąpić trudności w ocenianiu sytuacji, spowolnienie... W świetle informacji, że nawet 20% pacjentów cierpiących na ostrą niewydolność oddechową mierzy się w związku z nią z długotrwałymi problemami neurologicznymi, nie dziwi fakt, że i ofiary COVID-19 w jego ciężkiej postaci, miewają podobne komplikacje. Wyniki pierwszych badań na ten temat pokazują jednak, że w przypadku tej pandemii wartość ta może być widocznie wyższa.
Koronowirusowa depresja
Konsekwencje psychiatryczno-psychologiczne pandemii są i będą kolejnym obszarem, gdzie wzrasta ryzyko chorób. Pacjenci leczeni na COVID-19 są podatniejsi na ataki paniki, depresję, a także bezsenność. Ponadto, obserwuje się u nich (tak jak przy innych chorobach) zespół stresu pourazowego. Wygląda jednak na to że, jak w przypadku innych chorób, zespół stresu pourazowego. Zaburzenia tego typu wydają się jednak szerzej rozpowszechnione w przypadku chorych na COVID-19, niż większości innych chorób, których leczenie rozpoczyna się na oddziałach intensywnej terapii. Stres związany z chorowaniem i samą pandemią prowadzi też do bezsenności. Zauważono też, że większe predyspozycje do tego rodzaju zaburzeń mają ludzie zmagający się z podobnymi chorobami dotychczas, np. osoby ciężko znoszące do tej pory niepewność, mają większą skłonność do myśli natrętnych czy ruminacji.
Wiele z problemów psychicznych wynika ze stresu, strachu czy niepewności, trzeba też pamiętać, że ogromny wpływ na nas wszystkich ma po prostu izolacja, odcięcie od ludzi bliskich czy dalszych, a także od zwykłych, codziennych, różnorodnych wyzwań. Wielu z nas zmiana trybu życia nastąpiła nagle i gwałtownie, na co nie można się tak naprawdę przygotować. Przedłużanie się tego stanu, a przede wszystkim samotności, może prowadzić do kolejnych przypadków psychiatrycznych lub psychologicznych.
Czy Covid-19 jest chorobą wielonarządową?
Wiele wskazuje na to, że tak. Oprócz układu oddechowego, choroba atakuje też nerki, wątrobę, serce, skórę i przewód pokarmowy, a lekarze przeprowadzający sekcje zwłok chorych na Covid-19 znajdowali skrzepliny w niemal każdym organie ciała. Jedne z badań pokazują, że podawanie antykoagulantów chorym może poprawiać ich stan.
Wracając do neurologii, trzeba powiedzieć, że do tej pory naukowcom nie udało się ustalić, czy wirus atakuje mózg bezpośrednio. Do tej pory naukowcy skłaniają się ku teorii, że nie. Problemy neurologiczne mogą być spowodowane m.in. zapaleniami. Nie jest to jednak pewne. Badania trwają i jeszcze długo będziemy weryfikować hipotezy dotyczące COVID-19. pacjenci w złym stanie może dochodzić do przerwania bariery krew-mózg i infekcji wielonarządowej.
https://edition.cnn.com/2020/04/22/health/strokes-coronavirus-young-adults/index.html
https://advances.massgeneral.org/neuro/article.aspx?id=1222
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMc2008597
https://www.medscape.com/viewarticle/931658
https://dibs.duke.edu/covid-19/labar
https://www.researchgate.net/publication/341706984_The_cognitive_aftermath_of_COVID-19
https://edition.cnn.com/2020/07/10/health/what-coronavirus-autopsies-reveal/index.html
https://edition.cnn.com/2020/05/06/health/blood-thinners-coronavirus-clots-study/index.html
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/06/200604095600.htm
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/06/200604095600.htm
Dodaj komentarz!